علیرضا صابری نمایسنامه‌نویس، کارگردان، بازیگر، پرفورمر و عکاس تئاتر است که شروع فعالیت جدی خود را از سال 1385 در مشهد آغاز کرده است. کوچ بنفشه‌ها نمایشی که با نویسندگی و کارگردانی علیرضا صابری در سال 1392 به روی صحنه رفت. همچنین دو نمایشنامه لالایی مثلثاتی و تولد یک تروریست از دیگر آثار اوست که با قلم وی نوشته شده است. همچنین در سال‌های آخر فعالیت، صابری مشغول پرفورمنس آرت تنوتن که یکی از مهم‌ترین آثار اوست، بوده است. در ادامه با جزئیات فعالیت این هنرمند همراه تنوتن باشید.
فعالیت‌های علیرضا صابری
دلباخته تئاتر
فهرست فعالیت هنرمند علیرضا صابری را در یک نگاه در لیست زیر مشاهده کنید:
- نمایش کوچ بنفشه‌ها
- بازیگری
- عکاسی تئاتر
- پرفورمنس آرت تنوتن
- پرفورمنس آرت خشکی جاری
نمایش کوچ بنفشه ها
نمایشنامه ((کوچ بنفشه‌ها)) برداشتی آزاد از شعری با همین نام سروده ادیب فرزانه محمدرضا شفیعی کدکنی است. که این نمایشنامه برای اولین‌بار در سال ۱۳۹۲ به صحنه تئاتر آورده شد.
داستان آن با روایتی وهم‌آلود درباره بازپرس امنیتی است که در آخرین روزهای حکومت (که به آن خدمت می‌کند) خود را تنها می‌یابد. تنهایی او با ناتوانیش در انجام وظیفه، دامن‌گیر همه زندگی و وجودش می‌گردد.
تئاتر کوچ بنفشه‌ها اگرچه شعری است که از ذهن دیوانه‌ای می‌گذرد اما از دردها می‌گوید. بله! این‌روزها وطن‌ها زخم خونین‌اند.
این نمایشنامه در اوایل دهه نود شمسی به قلم علیرضا صابری نوشته شده است. به گفته این هنرمند:
با چند تن از دوستان همت گماردیم که این تئاتر را به صحنه بی‌آوریم. هرکس به ذوق خودش در جایگاهی نشست، یکی بازیگر و دیگری مسئول صحنه شد. ما می‌خواستیم در ((جشنواره دانشجویی دانشگاه آزاد))ِ آن سالها حضور بیابیم و تنها دلیل آن هزینه‌ای بود که برای تولید پرداخت می‌کردند. ما هیچ کدام دانشجو نبودیم. از تحصیل من حدود ده سال گذشته بود با مذاکره خودمان را انداختیم بین یازده کار دیگر، بعد از بازبینی و نه به‌دلایل فنی در بین یازده کار ما دوازدهم شدیم. ما ماندیم با یک کار آماده که بودجه‌ای برای دکورش نداشتیم. پول روی هم گذاشتیم و در ((جشنواره داخلی)) ارائه کردیم که برای ورودی هم مبلغی را دریافت می‌کرد. دکور را با پارچه و ریسمان سرهم کردیم.
نمایش کوچ بنفشه‌ها تقدیر نویسندگی برای علیرضا صابری و بازیگری اول برای علیرضا فرزانه به ارمغان آورد. علیرضا صابری بعد از اجرا این نمایش به دلیل اتفاقات آن زمان، هنوز بردن این نمایش را در صحنه تئاتر، در سر دارد. او در این‌باره می‌گوید:
شاید روزی اجرایی واقعی و درخور از این اثر را ارایه کردم.
- نویسنده و کارگردان: علیرضاصابری
- بازیگران: علیرضا فرزانه/طناز رضایی/علی عشقی زاوه/محمد …/نوید نظری
- گریم: محدثه سلحشور عوامل مرتضی زارع
بازیگری
- تئاتر کابوس‌های زنده ماندن
- تو با همه فرق داری
- بی حیوان
علیرضا صابری، بازیگری را در دهه شصت و در مدرسه شروع کرد. او در این‌باره می‌گوید:
من هیچ چیز درباره بازیگری نمی‌دانستم حتی تلاشی هم برای بودن در آن نمایش‌ها نمی‌کردم و آنها خودشان سراغ من می‌آمدند. در یکی نقش مشتری را داشتم و اصلا یادم نیست که شاید نقش خانمی را بازی می‌کردم. در دیگری نقش آتش‌افروز؛ داستان از این قرار بود که آن سالها خنده‌های آقای شهریاری در برنامه تلویزیونی‌اش خیلی معروف بود. دوستم عارفان خوب آن را تقلید می‌کرد و من باید نقش آتش‌افروز را بازی می‌کردم که مجری ماخوذ به حیایی بود که مقابل او بود. دیگر خیلی گذشت تا بعد از سرکوب هر نوع احساس هنری در هنرستان، بتوانم در اتود‌ها و نمایش های گروه تئاتر پویا مشهد دوباره شروع کنم. اواخر دهه هشتاد شمسی بود.
1- تئاتر کابوس‌های زنده ماندن
کابوس‌های زنده ماندن به کاگردانی مشترک یاسر عودی ، عادل توکلی ، حسام محمدی در جشنواره سراسری دانشگاه آزاد به‌روی صحنه رفت.
این اثر ((تئاتر مواجهه)) بود و تماشاچی‌ها در قالب بازیگران وارد زندانی می‌شدند که نقش زندان‌بان را علیرضا صابری ایفا می‌کرد.
2- تو با همه فرق داری
نمایش تو با همه فرق داری به کارگردانی منصور جهانبخش با نویسندگی محمد یعقوبی ، در بلک‌باکس سالن تئاتر شهر مشهد ، در تیرماه 1394 به‌روی صحنه رفت.
علیرضا صابری در تجربه تئاتر تو با همه فرق داری می‌گوید:
بازیگری برای این تیم جذاب بود منصور و عباس (امید) جانفدا خیلی پای من نشستند. من در این نمایش ، سامان بودم ، فراری از کنترل های خانواده که از طریق برادری به‌نام ساسان اعمال میشد.
3- بی حیوان
تیاتر بی حیوان به کارگردانی حمید شجاعی نوشته ژان میشل ریپ در سالن نمایش دانشگاه فردوسی مشهد به‌روی صحنه رفت.
علیرضا صابری درباره همکاری با این نمایش می‌گوید:
من بازیگر نقش مشتری آرایشگاه را داشتم مردی که میخواهد مرغ دریایی باشد، مرد فقیری که به‌نظر فیلسوف مآب می‌آمد و نوعی نگرش اگزیستانسیال داشت که برای من جذاب‌ترش کرده بود.
همچنین در رابطه با بازیگری می‌گوید:
اگرچه چندین بار به تمرین‌های مختلف دعوت شده‌ام بازیگری را فعلا کنار گماردم تا در نقشی که دوست داشته باشم. به صحنه پا بگذارم.
در این بین تجربه تدریس بازیگری برای من پیش آمد و اگرچه خود را در سطح تدریس این هنر نمی‌دانم اما از خروجی هنری کلاس بسیار راضی بودم.
عکاسی تئاتر
علیرضا صابری از سال 1385 عکاسی را آغاز کرد. اما برای تئاتر از حوالی سال 90 شروع به فعالیت کرد.
- در گلاریس ساخته حمیدجندقی اولین بود 1391
- جشنواره کودک که در مشهد در حال برگزاری بود 1391
- حامد سلیمان زاده هملت و من 1391
علیرضا صابری از تجربه عکاسی تئاتر می‌گوید:
در عکاسی تئاتر باید آرام باشیم. تنظیم دوربین برای دریافت نور بسیار سخت است. اما برای انتخاب قاب کار راحتی دارید. اگر بتوانید یک‌بار کار را ببینید و در مرحله بعد عکاسی کنید. در صحنه تئاتر کارگردان قاب‌ها را از پیش طراحی کرده است.
البته چیزی که خیلی این روزها رعایت نمی‌شود همین است. در واقع عکاس تئاتر باید از زاویه‌ای دیگر اثر را ارایه کند.
یک تجربه عجیب که علیرضا صابری از کارکردن عکاسی تئاتر می‌گوید عکاسی از نمایش هملت است:
یادم هست وقتی در اثر هملت و من، عکاس اثر بودم. یک خانم نیز برای عکاسی آمده بودند. چون تئاتر ما، عکاس داخلی داشت و قرار بود فقط از طریق او کار معرفی شود به ایشان گفتم: عکاسی نکنید. ولی او تا آخر عکاسی کرد و با فلاش این کار را انجام داد. شاید نمی‌داست یا شاید می‌خواست کار من را خراب کند. تا همین حالا هنوز بازیگران آن کار را که می‌بینم توضیح می‌دهم کار من نبوده است.
تجربه خوبی بود ولی هین مسئله شاید عاملی شد که من کمتر عکاسی تئاتر انجام دهم ولی خوب می‌توانم صادقانه اعتراف کنم نه!، علتش درگیر شدن من در مسایل دیگر تئاتر بود.
عکاسی آزاد
مجموعه عکس‌های پروژه هویت که در این پروژه به عواملی پرداخت شده است، که هویت فردی ما را شکل می‌دهند. کوچه و بقالی محل و غیره.
علی رضا صابری در رابطه با کارکردن عکاسی می‌گوید: ثبت تصویر اگر بتوانم آن را کارگردانی کنم برایم جالب‌تر است.
پرفورمنس آرت تنوتن
پروژه تنوتن با همکاری صدف کامل در یک فرآیند یک‌ساله به سرانجام رسیده است.
علیرضا صابری در رابطه به پرفورمنسآرت می‌گوید:
اگرچه هنوز هنر پرفورمنسآرت برای عموم مردم شناخته شده نیست اما به نظر بسیاری از کارشناسان، هنر عصر ماست.
می‌شود ساعت‌ها در رابطه به پرفورمنسآرت سخن گفت.
گروهی آن‌را جریان هنری و گروهی آن‌را گونه‌ای از هنر می‌دانند. برخی آن‌را زیرمجموعه هنرهای تجسمی و دیگرانی زیرمجوعه هنرهای نمایشی می‌شمارند.
به‌عنوان هنرمند اجراگر این دسته‌بندی‌ها را برعهده دانشمندان و منتقدان هنر می‌گذارم که دغدغه و استحقاق این مسأله را دارند. اما به تجربه چهار عنصر : زمان واقعی، مکان واقعی، حضور اجراگر و امکان مداخله فرد مقابل اثر هنری (تماشاچی) را نقطه تمایز این هنر با گونه‌های دیگر هنری می‌دانم.
شما می‌توانید توضیح کامل‌تری را در مقاله پرفورمنس آرت هنری عاشقانه یا خشمگین تنوتن بخوانید.
همچنین این هنرمند در رابطه با پرفورمنس آرت تن و تن می‌گوید:
درهنر مفهومی زدودن زیبایی‌شناسی به صورت هدفمند رخ می‌دهد که در پروژه پرفورمنسآرت تنوتن ، کانسپت جان آدم‌ها را به جان طبیعت زنجیر می‌کند. درختان دیرزیست در هر قوم و قبیله نمایندگانی از ریش‌سپیدان و مهتران قبیله هستند. پروژه پرفورمنس آرت تنوتن برای شروع در مرزهای ایران چرخید اما ندای ما فراخوانی است برای همه مردم صلح‌طلب جهان. از همه تقاضا دارم که استیتمنت تنوتن را عمیقا مطالعه کنند تا با هدف ما در تحمل سختی یک سال سفر با کوله و بصورت هیچهایک بیشتر آشنا شوند.
پرفورمنس خشک جاری
پرفورمنس (( خشکِ جاری )) از جاری شدن خشک‌آبی سخن می‌گوید. در این اثر هنرمند در بسترهای آبی خشک شده مشغول شنا و آب‌بازی می‌شود، آبی که دیگر وجود ندارد.
علیرضا صابری در رابطه با پرفورمنسآرت خشک جاری می‌گوید:
ما بحران دوره‌های کم آبی را نداریم بلکه از آن عبور کرده و با بحران بی‌آبی ورشکستگی آبی مواجه هستیم! دلیل این کمبود نوع زیست انسان است. ما آب را از خودمان و همه گونه‌های گیاهی و حیوانی دریغ کرده‌ایم، ما حتی به خودمان هم رحم نمی‌کنیم! در جهان، منفعت‌طلبی پیرامون صنعت باعث بروز این بحران و کمبود شده است.
بیشتر بخوانید:
- پرفورمنس آرت هنری عاشقانه یا خشمگین
- پرفورمنس آرت ؛ هنر زنده
- درباره پرفورمنس آرت تنوتن
- پرفورمنس آرت تنوتن ؛ حیات زیبای آدمی
- هنرهای زیبا چیست ؟
از همراهی شما تا انتهای نوشتار فعالیت های هنری علیرضا صابری سپاس‌گزار هستیم. حتما ما را در تنوتن با نظرات خود در رابطه با این نوشتار، آگاه کنید.
